-
1 чолгап алу
1) смота́ть, намота́ть2) окружи́ть, осади́ть, обложи́ть; см. тж. камап алу; әйләндереп алу3) охвати́ть, объя́ть ( о пламени)4) обступи́ть ( учителя в классе)5) опу́тать, оплести́6) обложи́ть, обволо́чь ( о дождевых тучах)7) перен. завладе́ть, захвати́ть, охвати́ть (о чувствах, мыслях) -
2 чолгау
1. перех.1) мота́ть, нама́тывать/намота́ть, обма́тывать/обмота́ть, смота́ть, навива́ть/нави́ть || нама́тывание, намо́тка, обмо́тка, обма́тывание, сма́тывание, навива́ние || мота́льныйчолга́у цехы — мота́льный цех
аякка чолгау чолга́у — обмота́ть но́ги портя́нками
җеп чолга́у — мота́ть ни́тки
сүтеп чолга́у — перемота́ть
өстәп чолга́у — примота́ть
2) обёртывать/оберну́ть, обвёртывать/обверну́ть прост., завёртывать/заверну́ть || обвёртывание, завёртывание; см. тж. төрү 1)3) окружа́ть/окружи́ть, осажда́ть/осади́ть, обкла́дывать/обложи́ть; блоки́ровать || окруже́ние, оса́да, блока́да; см. тж. камаудошман гаскәрен чолга́у — окружи́ть вра́жеское во́йско
шәһәрне чолга́у — оса́да го́рода
4) охва́тывать/охвати́ть, объя́ть, оку́тать (о пламени, тумане, дыме, темноте и т. п.) || охва́тывание, оку́тывание, объя́тие5) опу́тывать/опу́тать, оплета́ть/оплести́колмак чия куакларын чолга́ган — хмель опу́тал вишнёвые кусты́
6) перен. обкла́дывать/обложи́ть ( о тучах)2. сущ.портя́нка, о́нуча, обмо́тка || портя́ночный, обмо́точный; см. тж. ыштыр- чолгап алыну
- чолгап бетерү
- чолгап чыгу -
3 сару
I перех.1) обступа́ть/обступи́ть, окружа́ть/окружи́ть, оку́тывать/оку́тать || окруже́ниеагач ботагын кырмыска сарган — ве́тку де́рева оку́тали муравьи́
2) облепля́ть/облепи́ть ( о пчёлах и подобных им насекомых)агачка сарган күчне тубалга җыю — собра́ть рой, облепи́вший де́рево, в кузово́к
3) покрыва́ть/покры́ть, обраста́ть/обрасти́ ( чем)см. тж. каплаубу алмагачны язын чәчәк, көзен алма сара — весно́й э́ту я́блоню покрыва́ют цветы́, о́сенью - я́блоки
черегән агачны мүк сара — гнило́е де́рево обраста́ет мхо́м
кар сарган җир — засне́женная земля́
юлчыларның өсләрен бәс сарган — оде́жда пу́тников заиндеве́ла
буранда ышык тыкрыкларны көрт сара — во вре́мя мете́ли глухи́е закоу́лки зано́сятся сугро́бами
5) мота́ть, нама́тывать/намота́ть || нама́тывание, намо́ткаҗепне йомгактан (әвернәдән) киләпкә сару — нама́тывать пря́жу с клубка́ (мотови́ло) в мото́к
элек карчыклар башларына тастар сарганнар — в старину́ же́нщины нама́тывали на го́лову таста́р ( белый льняной платок)
6) обвива́ть/обви́ть; оку́тывать/оку́тать ( дымом)пәрәвез сарган агач — де́рево, обви́тое паути́ной
7) перен. охва́тывать/охвати́тьмине сагыш сарды — меня́ охвати́ла тоска́
8) перен. озаря́ть/озари́тьII сущ.яктылык сарды — озари́ло све́том
1) желчь2) изжо́га•- сару кайнату
- сару кайнау
- сару суы
См. также в других словарях:
әйләндерү — 1. Нәр. б. үз күчәре тирәсендә хәрәкәткә китерү. Кемне яки нәрсәне төрле яки бору, боргалау 2. Кемне яки нәрсәне бер яктан икенче якка бору, башка якка каратып кую. Нәр. б. астын өскә каратып кую, астын өскә чыгару, түнтәрү 3. Әйбернең сул ягын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ихата — Йортны, корылмаларны әйләндереп алган киртә, читән яки койма 2. Киртә, койма яки читән белән әйләндереп алынган урын; ишегалды. ИХАТА ИТҮ (КЫЛУ) – 1. Ишегалдын киртәләп корылма белән әйләндереп алу 2. Чолгап алу, ихата хасил итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сарылу — 1. (Сару) 2. Үрмәле үсемлек һ. б. ш. тур. : берәр нәрсәгә чорналу, уралу. Чорналып иярү, ишле булып ябышу (үлән, аның орлыгы һ. б. тур.). Елан һ. б. ш. тур. : берәр нәрсәне гәүдәсе белән чорнап алу. Берәр нәрсә янына якын ук килү, елышып сыенып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урату — 1. Урау (1 5) 2. Урап, чолгап алу, берәр кеше яки нәрсә тирәсендә күпләп җыелу, туплану 3. к. Урау (4,5) 4. Нәрсәнең дә булса тирәсенә берәр нәрсә тору; тирәләп, әйләндереп алу бакчаны койма белән урату 5. рәв. УРАТЫП – Әйләнеп, әйләнеч юл белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
биләү — I. ф. 1. Нәрсәгә дә булса (мәс. җиргә, мөлкәткә) ия булу 2. күч. Үзеңә җәлеп итү, буйсындыру, чолгап алу (уйлар, хисләр һ. б. ш. тур.) 3. Нин. б. урынга урнашу, шул урынга ия булу. Билгеле бер территорияне алып тору, каплау. БИЛӘҮЛЕ ПАР –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коршаулау — ф. Нәрсә белән дә булса тирәләп, әйләндереп, чолгап алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күмү — (КҮМЕЛҮ) – 1. Җиргә чокыр казып, шуңа нәр. б. салып, өстеннән туфрак белән каплау. Җир, туфрак астында калдыру 2. Үлгән кешенең гәүдәсен җирләү 3. Үсемлек тирәсендәге туфракны йомшартып, сабак тирәсенә өю 4. Каплап, басып китү (су, кар, яшеллек һ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыру — (СЫРЫЛУ) – I. 1. Ике кат тукыманы (мәс. эчлек белән астарны) араларына мамык һ. б. салып буй буй эзләр ясап яки шакмаклы итеп тегү; кием, юрган кебек әйберләрне шул рәв. эшләү. Ике яки берничә катлаган материалны тыгызлык, ныклык өчен еш ара… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чолгавыч — иск. Кайбер аяк киемнәре (мәс. итек) эченнән аякка урау өчен тукыма кисәге аяк чуы. II. ЧОЛГАУ – ф. 1. Берәр нәрсә (чүпрәк, тукыма һ. б. белән урау, чорнау, төрү 2. Берәр кеше яки нәрсә тирәсенә килеп туплану, аны әйләндереп алу 3. Берәр нәрсә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чу — иск. Кайбер аяк киемнәре (мәс. итек) эченнән аякка урау өчен тукыма кисәге аяк чуы. II. ЧОЛГАУ – ф. 1. Берәр нәрсә (чүпрәк, тукыма һ. б. белән урау, чорнау, төрү 2. Берәр кеше яки нәрсә тирәсенә килеп туплану, аны әйләндереп алу 3. Берәр нәрсә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йоту — 1. Тел һәм йоткылык мускулларының хәрәкәте белән азык, эчемлек һ. б. үңәч аша үткәрү 2. Үзенә алу, сеңдерү. күч. Бик тырышып, мавыгып өйрәнү, үзләштерү тур. 3. Үз эченә суыру, батыру. күч. Нәр. б. эченә кереп юкка чыгу, икенче бер хәлгә килү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
